آمبولی ریه چیست؟
تیترپلاس | آمبولی ریه چیست؟ آمبولی ریه یک لخته خون است که جریان خون را در یکی از شریانهای ریه مسدود و متوقف میکند. در بیشتر موارد لخته خون از یک سیاهرگ عمیق در ساق پا شروع میشود و به سمت ریه میرود. زمانی که لخته خون در یک یا چند ورید عمقی بدن تشکیل میشود، به آن ترومبوز ورید عمقی (DVT) میگویند.
از آنجا که یک یا چند لخته، جریان خون ریهها را مسدود میکند، آمبولی ریه میتواند خطرناک باشد. با این حال درمان سریع، تا حد زیادی خطر مرگ را کم میکند. انجام کارهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون میتواند از آمبولی ریه جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: آمپول سفتریاکسون برای چیست؟
علائم آمبولی ریه چیست؟
علائم آمبولی ریه بسته به میزان درگیر شدن ریه، اندازه لختهها و اینکه آیا شما بیماری زمینهای ریوی یا قلبی دارید، میتواند بسیار متفاوت باشد اما علائم رایج آن عبارتند از:
تنگی نفس: این علامت معمولاً به طور ناگهانی اتفاق میافتد و شخص مشکل نفس کشیدن حتی در زمان استراحت دارد و با فعالیت بدنی بدتر میشود.
درد قفسه سینه: ممکن است احساس کنید که دچار حمله قلبی شدهاید. این درد معمولا تیز است و زمانی که عمیق نفس میکشید، احساس میشود. همچنین ممکن است در زمان سرفه و یا خم شدن آن را احساس کنید.
غش کردن: اگر ضربان قلب یا فشار خون شما به طور ناگهانی کم شود، ممکن است از حال بروید.
سایر علائمی که ممکن است با آمبولی ریه اتفاق بیوفتد عبارتند از:
- سرفهای که ممکن است شامل مخاط خونی یا رگههای خونی باشد
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- سبکی سر یا سرگیجه
- تعرق
- تب
- درد یا تورم ساق پا یا هر دو
- سیانوز
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید:
آمبولی ریه میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. اگر دچار تنگی نفس غیر قابل توضیح، درد قفسه سینه یا غش شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علت آمبولی ریه
گاهی اوقات، انسداد رگهای خونی توسط موادی غیر از لختههای خون ایجاد میشود، مانند:
- چربی از داخل یک استخوان بلند شکسته
- بخشی از تومور
- حبابهای هوا
عوامل خطر آمبولی ریه چیست؟
اگرچه هر جیزی ممکن است لختههای خونی ایجاد کند و منجر به آمبولی ریه شود اما عوامل خاصی میتوانند خطر ابتلا را زیاد کنند.
سابقه لخته شدن خون
اگر شما یا یکی از خویشاوندان خونی شما، مانند والدین یا خواهر و برادر، در گذشته لخته خون وریدی یا آمبولی ریه گرفته باشد، شما برای ابتلا به آن در معرض بیشتری قرار دارید.
شرایط پزشکی و درمان
برخی از موارد پزشکی و درمانها شما را در معرض خطر بیشتری قرار میدهند، مانند:
- بیماری قلبی: بیماری قلبی و عروق خون به ویژه نارسایی قلبی، احتمال تشکیل لخته را زیاد میکند.
- سرطان: برخی از سرطانها به ویژه سرطانهای مغز، تخمدان، لوزالمعده، روده بزرگ، معده، ریه، کلیه و سرطانهای پیشرفته میتوانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند. شیمی درمانی هم خطر را افزایش میدهد. همچنین در صورت داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان سینه و مصرف تاموکسیفن یا رالوکسیفن (Evista) خطر لخته شدن خون بیشتر است.
- عمل جراحی: جراحی یکی از دلایل اصلی لخته شدن خون است. به همین دلیل ممکن است دارو برای جلوگیری از لخته شدن خون قبل و بعد از عمل جراحی مانند تعویض مفصل تجویز شود.
- اختلالاتی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد: برخی از اختلالات ارثی بر خون تأثیر میگذارد و احتمال لخته شدن آن را افزایش میدهد. اختلالات پزشکی مانند بیماری کلیوی هم میتواند خطر لخته شدن خون را زیاد کند.
- بیماری کروناویروس: افرادی که علائم شدید کووید-۱۹ دارند، بیشتر در معرض خطر آمبولی ریه هستند.
- استراحت در رختخواب: محصور ماندن در رختخواب برای مدت طولانی پس از جراحی، حمله قلبی، شکستگی پا، ضربه یا هر بیماری جدی دیگر شما را در معرض خطر لخته شدن خون قرار میدهد. هنگامی که پاهای شما برای مدت طولانی صاف میخوابند، جریان خون در رگهای شما کند میشود و خون میتواند در پاهای شما جمع شود. این گاهی اوقات میتواند منجر به لخته شدن خون شود.
- سفرهای طولانی: نشستن در یک وضعیت ناراحت در طول سفرهای طولانی با هواپیما یا ماشین، جریان خون در پاها را کند میکند و خطر لخته شدن خون را افزایش میدهد.
سایر عوامل خطر
- سیگار کشیدن: مصرف تنباکو خطر لخته شدن خون را در برخی افراد افزایش میدهد، به ویژه آنهایی که سایر عوامل خطر را دارند.
- اضافه وزن داشتن: اضافه وزن خطر لخته شدن خون را افزایش میدهد به خصوص در افرادی که سایر عوامل خطر را دارند.
- استروژن: مکمل استروژن در قرصهای ضد بارداری و در درمان هورمونی میتواند فاکتورهای لخته شدن خون را افزایش دهد، به ویژه در افرادی که سیگار میکشند یا اضافه وزن دارند.
- بارداری: فشار آوردن وزن نوزاد به وریدهای لگن میتواند برگشتن خون از پاها را کند کند. زمانی که خون کند میشود یا جمع میشود احتمال تشکیل لخته وجود دارد.
عوارض آمبولی ریه چیست؟
آمبولی ریه میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. اما زمانی که این بیماری به سرعت تشخیص داده و درمان شود، این تعداد به طور چشمگیری کم میشود.
آمبولی ریوی همچنین میتواند منجر به فشار خون ریوی شود، وضعیتی که در آن فشار خون در ریهها و سمت راست قلب بیش از حد بالا است. زمانی که در شریانها داخل ریهها انسدادی وجود دارد، قلب شما سختتر کار میکند تا خون را از رگها عبور دهد و این کار باعث افزایش فشار خون و در نهایت ضعیف شدن قلب شما میشود.
در موارد نادر، لختههای کوچکی به نام آمبولی در ریهها باقی میمانند و به مرور زمان در شریانهای ریوی زخم ایجاد میکنند. این عمل جریان خون را محدود میکند و منجر به فشار خون مزمن ریوی میشود.
بیشتر بخوانید: کتامین چیست؟
جلوگیری از آمبولی ریه
اکثر بیمارستانها برای جلوگیری از لخته شدن خون موارد زیر را انجام میدهند:
- رقیق کنندههای خون (ضد انعقادها): این داروها را معمولا به افرادی که در معرض خطر لخته شدن خون هستند در قبل و بعد از جراحی میدهند. همچنین به افرادی که در بیمارستان بستری میشوند با شرایط پزشکی خاصی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا عوارض سرطان داده میشود.
- جورابهای فشرده: جورابهای فشرده به طور پیوسته پاها را منقبض میکنند و به رگها و ماهیچههای ساق پا کمک میکنند تا خون را بهطور مؤثرتر حرکت دهند. این جورابها روشی ایمن، ساده و ارزان برای جلوگیری از تجمع خون در پاها در حین و بعد از جراحی هستند.
- ارتفاع پا: بالا بردن پاها در صورت امکان و در طول شب میتواند بسیار موثر باشد. کف تخت خود را با بلوک یا کتاب (۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر) بالا بیاورید.
- فعالیت بدنی: حرکت کردن پس از جراحی میتواند به جلوگیری از آمبولی ریه و تسریع بهبودی کمک کند. این یکی از دلایل اصلی است که ممکن است پرستار شما را وادار کند که حتی در روز عمل جراحی، بلند شوید و علیرغم درد در محل جراحی، راه بروید.
- فشرده سازی پنوماتیک: در این درمان از کافهایی در بالای ران یا ساق پا استفاده میشود که به طور خودکار با هوا باد میشوند و هر چند دقیقه یکبار باد میکنند. این کار، رگهای پاهای شما را ماساژمیدهد و جریان خون را بهبود میبخشد.
پیشگیری در سفر
خطر لخته شدن خون در سفر کم است اما با افزایش سفرهای طولانیمدت میتواند زیاد شود. اگر ممکن است دچار لخته خون شوید و نگران سفر خود هستید، با پزشک خود صحبت کنید و این نکات را تا حد امکان رعایت کنید.
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید
- هر چند وقت یکبار قدم بزنید
- مچ پا خود را به صورت دایرهای حرکت دهید و هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه انگشتان پا را بالا و پایین کنید
- جوراب ساق بلند بپوشید
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید