نفرولوژی چیست و به چه کسی نفرولوژیست می‌گویند؟
تیترپلاس | نفرولوژی چیست؟ Nephrology شاخه‌ای از علوم پزشکی است که به تشخیص و درمان بیماری‌ها و اختلالات مربوط به کلیه‌ها می‌پردازد. این علم علاوه بر ارزیابی ساز‌وکارهای طبیعی کلیه‌ها، بر روی بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان بیماری‌های کلیوی نیز تمرکز دارد.
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در این حوزه اتفاق افتاده است. با توسعه تکنیک‌ها و روش‌های جدید درمانی، امکان تشخیص زودهنگام و کاهش خطرات مرتبط با بیماری‌های کلیه افزایش یافته است.
به‌طور همانطور که احتمالاً در جریان هستید هر انسان ۲ کلیه دارد که در زیر قفسه سینه و در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. کلیه‌ها مسئول چندین عملکرد حیاتی در بدن هستند که عبارتند از:
- حذف مواد زائد و مایعات اضافی از خون
- حفظ تعادل الکترولیت بدن شما
- ترشح هورمون‌ها با عملکردهایی مانند مدیریت فشار خون
بیشتر بخوانید: آنزیم بینی چیست و چه کاربردی دارد؟
نفرولوژیست کیست؟
نفرولوژیست پزشکی است که در درمان بیماری‌های کلیه تخصص دارد. نفرولوژیست‌ها نه تنها در مورد بیماری‌هایی که به‌طور خاص بر کلیه تأثیر می‌گذارند تخصص دارند، بلکه در مورد اینکه چگونه بیماری یا اختلال عملکرد کلیه می‌تواند بر سایر قسمت‌های بدن شما تأثیر بگذارد نیز بسیار آگاه هستند.
اگرچه پزشک شما در جهت پیشگیری و درمان مراحل اولیه بیماری کلیوی تلاش می‌کند، ممکن است لازم باشد که نفرولوژیست برای کمک به تشخیص و درمان بیماری‌های شدیدتر یا پیچیده کلیوی وارد عمل شود.
نفرولوژیست‌ها می‌توانند برای کمک به تشخیص و درمان شرایط زیر کمک کنند:
- خون یا پروتئین در ادرار
- بیماری مزمن کلیوی
- سنگ کلیه (البته متخصص اورولوژی نیز ممکن است آن را درمان کند)
- عفونت‌های کلیه
- تورم کلیه به دلیل گلومرولونفریت یا نفریت بینابینی
- سرطان کلیه
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک
- سندرم اورمیک همولیتیک
- تنگی شریان کلیوی
- سندرم نفروتیک
- مرحله نهایی بیماری کلیه
- نارسایی کلیه، چه حاد و چه مزمن
علاوه بر موارد بالا، زمانی که عواملی مثل فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، بیماری‌های خودایمنی و داروها باعث بیماری یا اختلال عملکرد کلیه می‌شوند، کار نفرولوژیست آغاز میشود.
بیشتر بخوانید: قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای چیست؟
روش کار نفرولوژیست
اگر به نفرولوژیست مراجعه می‌کنید، ممکن است از روش‌های مختلفی برای درمان شما اقدام کند.
تست‌های آزمایشگاهی
طیف گسترده‌ای از آزمایش‌ها برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها پیشنهاد می‌شوند. این آزمایش ها معمولاً بر روی نمونه خون یا ادرار انجام میشود.
آزمایش خون
- نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR): این آزمایش مشخص می‌کند که کلیه‌ها چقدر خون شما را فیلتر می‌کنند. GFR در بیماری کلیوی کمتر از حد طبیعی شروع به کاهش می‌کند.
- سرم کراتینین یک محصول زائد است و در خون افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه در سطوح بالاتری وجود دارد.
- نیتروژن اوره خون (BUN): یافتن سطوح بالای این ماده زائد در خون نشانه‌ای از اختلال عملکرد کلیه است.
آزمایش ادرار
- آزمایش ادرار: نمونه ادرار را می‌توان با یک نشانگر از نظر pH و همچنین وجود مقادیر غیرطبیعی خون، گلوکز، پروتئین یا باکتری آزمایش کرد.
- نسبت آلبومین به کراتینین (ACR): آزمایش ادرار میزان پروتئین آلبومین را در ادرار شما انداز‌گیری می‌کند. آلبومین موجود در ادرار نشانه اختلال در عملکرد کلیه است.
- جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعته: در این روش از یک ظرف مخصوص برای جمع‌آوری ادراری که در یک دوره یک‌روزه تولید می‌کنید، استفاده میشود. می توان آزمایش‌های بیشتری را روی این نمونه انجام داد.
- کلیرانس کراتینین :این نوع اندازه‌گیری کراتینین از هر دو نمونه خون و ادرار ۲۴ ساعته است که برای محاسبه میزان کراتینینی که از خون خارج شده و به ادرار منتقل میشود، استفاده میشود.
سایر روش‌ها
علاوه بر بررسی و تفسیر نتایج آزمایش‌های آزمایشگاهی، نفرولوژیست ممکن است روش‌های زیر را نیز انجام دهد یا با سایر متخصصان همکاری کند:
- آزمایش‌های تصویربرداری کلیه‌ها، مانند سونوگرافی ، سی‌تی‌اسکن یا اشعه ایکس
- دیالیز
- بیوپسی کلیه
- پیوند کلیه
تفاوت بین نفرولوژی و اورولوژی
رشته‌های نفرولوژی و اورولوژی با هم همپوشانی دارند، زیرا هر دو به کلیه‌ها مربوط هستند. در حالی که نفرولوژیست روی بیماری‌ها و شرایطی تمرکز می‌کند که مستقیماً بر کلیه تأثیر می‌گذارد، متخصص اورولوژی بر شرایطی متمرکز است که می‌تواند بر دستگاه ادراری مردانه و زنانه تأثیر بگذارد.
دستگاه ادراری شامل کلیه‌ها و همچنین چندین بخش دیگر مانند مثانه و مجرای ادرار است. علاوه بر این، تخصص اورولوژی به اندام‌های تناسلی مردانه مانند آلت تناسلی، بیضه و پروستات مربوط است.
مواردی که اورولوژیست ممکن است درمان کند، عبارتند از:
- سنگ کلیه
- عفونت‌های مثانه
- مشکلات کنترل مثانه
- اختلال در نعوظ
- پروستات متورم
چه زمانی باید به نفرولوژیست مراجعه کرد؟
پزشک عمومی شما می‌تواند به پیشگیری و درمان مراحل اولیه بیماری کلیوی کمک کند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است این مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشند یا فقط علائم غیراختصاصی مانند خستگی، مشکلات خواب و تغییر در مقدار ادرار ظاهر شوند.
آزمایش منظم می‌تواند عملکرد کلیه شما را کنترل کند؛ به‌خصوص اگر درگیر فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی و سابقه خانوادگی مشکلات کلیوی هستید.
به‌طور معمول، نشانه‌های کاهش عملکرد کلیه، مانند کاهش مقدار GFR یا افزایش سطح آلبومین در ادرار در آزمایش‌ها ظاهر میشود. اگر نتایج آزمایش شما نشان‌دهنده بدترشدن سریع یا مداوم عملکرد کلیه باشد، پزشک ممکن است شما را به یک نفرولوژیست ارجاع دهد.
- بیماری مزمن کلیه
- مقادیر زیادی خون یا پروتئین در ادرار
- سنگ کلیه عودکننده (البته ممکن است برای این کار به یک متخصص اورولوژی ارجاع داده شوید)
- فشار خون بالا با وجود مصرف دارو
- سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
در آخر، لازم به ذکر است که نفرولوژی و مطالعه در زمینه بیماری کلیوی در جامعه و دنیای امروزی بسیار مهم است. زیرا این بیماری‌ها می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامت و کیفیت زندگی افراد داشته باشند. همچنین، مشکلات کلیوی می‌توانند زمینه ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا و عوارض دیگر را ایجاد کنند. بنابراین، تشخیص و درمان صحیح بیماری‌های کلیه و مدیریت صحیح آنها ضروری است.
متن تسلیت فوت پدر (صمیانه، رسمی و شعر)
بیوگرافی محمدحسین میثاقی – مجری صداوسیما
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید